Zarówno paciorkowce jak i gronkowce posiadają białka o niezwykłej aktywności antygenowej. "Klasyczne" antygeny egzogenne prezentowane są przez wyspecjalizowane w tym celu komórki w sposób ściśle określony. Powstałe po wstępnej obróbce fragmenty sfagocytowanego antygenu związane są w rowku utworzonym przez peptydowe łańcuchy α i β cząsteczek MHC (cząsteczki głównego układu zgodności tkankowej; Major Histocompatibility Complex ) klasy II i zmienne domeny swoistego receptora TCR, zakotwiczonego w błonie limfocytu T. W ten sposób na skutek prezentacji "klasycznego" antygenu, aktywacji ulegają jedynie określone, swoiste klony limfocytów T, które stanowią zaledwie od 0,0001 do 0,1% całej populacji limfocytów T.

Niektóre z białek paciorkowcowych i gronkowcowych wykazują wysokie powinowactwo do zewnętrznej części zmiennej domeny łańcuchaβ (Vβ) wchodzącego w skład dimerycznej cząsteczki TCR oraz zewnętrznej powierzchni oddziaływującego z TCR heterodimeru MHC II. Mogą one zatem stymulować aktywność większej, poliklonalnej subpopulacji limfocytów T zarówno CD4 jak i CD8 - stanowiącej nawet około 20% całej populacji tych komórek. Z tego względu właśnie określa się je mianem superantygenów. Pobudzenie tak dużej populacji limfocytów prowadzi do zaburzeń obserwowanych po wniknięciu superantygenów do ustroju - następuje wówczas uwolnienie olbrzymiej ilości cytokin, których działanie może doprowadzić do wstrząsu.

Kompleks TCR - MHC | Miejsce wiązania antygenu | Gdzie sie wiąże superantygen?

Objawy wstrząsu są podobne do symptomów szoku septycznego, jaki obserwuje się w przypadku wtargnięcia bakterii Gram-ujemnych do ustroju (działanie endotoksyny - LPS). Wstrząs wywołany jest działaniem IL-1 (interleukina 1), IL-2 (interleukina 2), TNFα (czynnik martwicy nowotworu alfa) i IL-6 (interleukina 6).