Jak oznaczyć wrażliwość
bakterii na wybrany antybiotyki?
Jak
oznaczyć wrażliwość bakterii na wybrane sulfonamidy?
Antagonistyczne
działanie sulfonamidów i kwasu para-aminobenzoesowego
(PABA)
1. Na płytkę
Petriego z podłożem agarowym* nanieść 100 µl hodowli bakteryjnej i dokładnie rozprowadzić jałową
głaszczką po powierzchni podłoża.
2. Następnie, posługując
się jałową pęsetą umieścić na płytce krążki bibułowe nasycone antybiotykami.
Odległość pomiędzy poszczególnymi krążkami powinna wynosić około 2 cm.
3. Płytkę
pozostawić na dwie godziny w temperaturze pokojowej (w tym czasie antybiotyki
dyfundują do podłoża)
4. Po 24
godzinach inkubacji w temperaturze 37oC można porównać skuteczność
działania antybiotyków w stosunku do badanych bakterii
* inne podłoże jakie się stosuje
się w przypadku antybiogramu to podłoże Mueller-Hintona
|
Bakterie
wrażliwe na antybiotyk np. streptomycynę określamy jako Str s (s w indeksie pochodzi od ang.
sensitive). Bakterie
oporne na np. streptomycynę określamy jako Str r (r w indeksie pochodzi od ang.
resistant). Gen warunkujący oporność na streptomycynę zapisujemy str r. |
1.
Na płytkę Petriego z podłożem agarowym* nanieść 100 µl hodowli
bakteryjnej i dokładnie rozprowadzić jałową głaszczką po powierzchni podłoża.
2.
Następnie, posługując się jałową pęsetą umieścić na płytce
krążki bibułowe nasycone sulfonamidami. Odległość pomiędzy poszczególnymi
krążkami powinna wynosić około 2 cm.
3.
Płytki pozostawić na dwie godziny w temperaturze pokojowej
(w tym czasie antybiotyki dyfundują do podłoża)
4.
Po 24 godzinach inkubacji płytek w temperaturze 37oC
można porównać skuteczność działania sulfonamidów w stosunku do badanych
bakterii
Antagonistyczne działanie sulfonamidów i kwasu para-aminobenzoesowego (PABA)
1. Na płytkę Petriego
z podłożem agarowym* nanieść 100 µl hodowli bakteryjnej i dokładnie rozprowadzić jałową
głaszczką po powierzchni podłoża.
2. Następnie,
posługując się jałową pęsetą umieścić na płytce tabletkę sulfathiazolu oraz -
w odległości 2 cm - krążek bibuły nasyconej
roztworem PABA.
3. Płytkę
pozostawić na dwie godziny w temperaturze pokojowej.
4. Po 24
godzinach inkubacji w temperaturze 37oC można zaobserwować
antagonistyczne działanie sufonamidu i PABA.
Antybiotyki są substancjami o działaniu przeciwbakteryjnym
wytwarzanymi przez drobnoustroje (bakterie, grzyby) albo otrzymywanymi
syntetycznie lub półsyntetycznie. Mają one zdolność hamowania wzrostu lub
zabijania takich mikroorganizmów jak bakterie, grzyby i niektóre pierwotniaki.
Nie są natomiast skuteczne przeciw wirusom!
Dobry antybiotyk nie może być toksyczny dla organizmu człowieka ani działać na niego alergizująco. Antybiotyki powinny być chemicznie trwałe, a także dobrze rozpuszczać się w wodzie, soli fizjologicznej i soku żołądkowym. Ponadto, antybiotyki powinny wykazywać dobrą przenikalność z przewodu pokarmowego do tkanek nie ulegając przy tym degradacji.
|
Spektrum działania antybiotyków |
|
|
s z e r o k i e |
wąskie |
|
antybiotyk wykazuje aktywność
zarówno w stosunku do bakterii G(+) jak i G(-) |
antybiotyk wykazuje aktywność jedynie
w stosunku do wąskiej grupy bakterii
(nawet jednego gatunku) |
|
ampicylina, chloramfenikol,
tetracyklina |
penicylina G, bacytracyna,
wankomycyna |
|
Bakteriobójcze |
Bakteriostatyczne |
|
penicyliny, bacytracyna, cefalosporyny (działają tylko na komórki rosnące) wankomycyna antybiotyki aminoglikozydowe: gentamycyna, kanamycyna, neomycyna, streptomycyna, nowobiocyna |
chloramfenikol,
tetracykliny, kwas nalidyksowy antybiotyki
makrolidowe |
|
Drobnoustroje wytwarzające antybiotyki |
|
|
|
|
|
Penicillium notatum |
Penicylina G (benzylowa) |
|
Penicillium chrysogenum |
Penicyliny |
|
Cephalosporium sp. |
Cefalosporyny |
|
Bacillis
polymyxa |
Polimiksyny |
|
Bacillus
subtilis |
Bacytracyna |
|
Streptomyces venezuelae |
Chloramfenikol |
|
Streptomyces griseus |
Streptomycyna |
|
|
|
|
|
|
Sulfonamidy są analogami strukturalnymi kwasu para-
aminobenzoesowego (PABA), prekursora kwasy tetrahydrofoliowego.. Należą do
chemioterapeutyków o szerokim spektrum działania. Sulfonamidy obniżają
przemianę materii i hamują rozmnażanie się bakterii (tzn. mają działanie
bakteriostatyczne), uniemożliwiając bakteriom syntezę kwasu tetrahydrofoliowego.
Kwas foliowy jest niezbędnym koenzymem do syntezy zasad
purynowych, tymidyny i niektórych aminokwasów.
Sulfonamidy jako analogi strukturalne PABA (są to amidy PABA)
hamują kompetycyjnie aktywność enzymu
– syntetazy dihydropterynianowej - który przekształca
kwas para- aminobenzoesowy w kwas dihydrofoliowy.
Na działanie sulfonamidów są wrażliwe tylko te
bakterie, które posiadają zdolność do syntezy kwasu foliowego. Bakterie oporne
na działanie sulfonamidów pobierają kwas foliowy z otoczenia.
Dla komórek ludzkich kwas foliowy jest
związkiem egzogennym.
Także
interferuje z syntezą kwasu foliowego. Związek ten jest pochodną
diaminopirydyny i hamuje aktywność
reduktazy folianowej. Enzym ten redukuje kwas
dihydrofoliowy do kwasu tetrahydrofoliowego.
Ó
Anna-Karina Kaczorowska
Ostatnia
aktualizacja 2001/05/26