Pisanie szkolnych konspektów wydawało mi się zawsze okropnie nudnym zajęciem, zwłaszca uzupełnianie rubryk, jednak z czasem przekonuję się, że wyobrażenie sobie tego co osoba powinna wynieść z zajeć jest bardzo cenne.

Tak więc Wasze Ćwiczenia z Mikrobiologii można będzie uznać za sukces, jeśli po wzięciu czynnego udziału zajęciach laboratoryjnych i .... przejrzeniu kilku książek zdobędziecie wypisane przez mnie umiejętności.

Po ćwiczeniu 1 powinniście:

  • znać pojęcia: sterylizacja, pasteryzacja, tyndalizacja, dezynfekcja, aseptyka
  • znać różne sposoby sterylizacji i ich zastosowania
  • rozumieć, w jaki sposób zachodzi sterylizacja w autoklawie
  • wiedzieć, w jaki sposób sterylizuje się pożywki zawierające składniki wrażliwe na temperaturę
  • wiedzieć, w jaki sposób jałowi się szkło laboratoryjne
  • umieć przygotować jałowe podłoże mikrobiologiczne płynne i stałe (agar wzbogacony na płytkach Petriego, słupki i skosy)
  • umieć wymienić różne środki dezynfekujące
  • wiedzieć, dlaczego przetrwalniki bakterii nie są oporne na działanie środków dezynfekujących i działanie wysokiej temperatury
  • wiedzieć, w jaki sposób jałowo pobrać masę bakteryjną
  • umieć zdefiniować pojęcie kolonii bakteryjnej
  • umieć jałowo zaszczepić pożykę
  • umieć wykonać posiew redukcyjny i znać jego zastosowanie
  • umieć wykonać posiew murawowy i znać jego zastosowanie
  • umieć wykonać posiew kłuty
  • umieć wykonać wymaz
  • wiedzieć, co to jest roztwór soli fizjologicznej
  • wiedzieć, gdzie i w jaki sposób inkubuje się płytki z posianymi bakteriami
  • wiedzieć, gdzie przechowuje się płytki z posianymi bakteriami
  • znać nazwy organizmów, z którymi pracujecie

  • Po ćwiczeniu 2 powinniście:

  • dokładnie znać budowę ściany komórkowej bakterii,
  • umieć wskazać różnice pomiędzy ścianą komórkową bakterii i archebakterii
  • rozumieć, na czym polega barwienie metodą Grama, znać odczynniki stosowane w barwieniu metodą Grama
  • wiedzieć, które z bakterii nie barwią się metodą Grama i dlaczego?
  • umieć wymienić inne techniki barwienia bakterii
  • móc wymienić gatunki bakterii Gram-ujemnych i Gram-dodatnich
  • wiedzieć, na czym polega barwienie negatywowe bakterii i kiedy się je stosuje
  • znać podstawy posługiwania się mikroskopem świetlnym
  • wiedzieć, do czego służy olejek immersyjny
  • umieć przygotować preparat mikroskopowy bakterii pobranych z podłoża stałego i płynnego
  • wiedzieć, w jaki sposób utrwala się preparat
  • umieć rozróżnić bakterie Gram-ujemne i Gram-dodatnie w preparacie mikroskopowym oraz opisać formy morfologiczne komórek bakteryjnych widocznych pod mikroskopem
  • znać zagadnienia teoretyczne dotyczące budowy komórek bakterii (wywieszone na tablicy przy sali ćwiczeń na Kładkach)
  • znać nazwy organizmów, z którymi się zetknęliście podczas zajęć
  • móc wymienić przykłady bakterii halofilnych, świecących oraz miksotroficznych


  • Po ćwiczeniu 3 powinniście:

  • znać takie terminy jak: hodowla nocna, odmłodzenie hodowli
  • znać fazy wzrostu bakterii w hodowli stacjonarnej
  • znać czynniki ograniczające wzrost bakterii
  • móc wymienić cechy charakteryzujące idealne podłoże mikrobiologiczne
  • umieć rozcieńczyć hodowlę bakteryjną przy pomocy metody seryjnych rozcieńczeń i znać zastosowanie tej metody
  • umieć określić miano hodowli bakteryjnej
  • wiedzieć, w jaki sposób można określić liczbę żywych komórek w hodowli bakteryjnej
  • umieć odczytać OD hodowli bakteryjnej
  • znać metody hodowli bakterii beztlenowych
  • umieć rozróżnić i podać przykłady podłóż syntetycznych, naturalnych, wybiórczych, różnicujących , wybiórczo-różnicujących
  • umieć wyjaśnić pojęcia: pożywka minimalna, protototrofy, auksotrofy, mutanty auksotroficzne
  • znać składniki wybiórcze i/lub różnicujące obecne w podłożu Chapmana, MacConkeya oraz zastosowanie tych podłóż
  • znać skład podłoża LB i LA
  • umieć scharakteryzować laseczki z rodzaju Bacillus i Clostridium oraz znać działanie toksyn wydzielanych przez te bakterie
  • móc wymienić kilka przykładów bakterii, których nie można wyhodować w warunkach laboratoryjnych

  • Po ćwiczeniu 4 powinniście:

  • znać budowę otoczek bakteryjnych
  • wiedzieć w jaki sposób można zaobserwować otoczki pod mikroskopem (barwienie Manevala)
  • umieć wyjaśnić ochronną rolę otoczek oraz ich udział w patogenezie
  • wiedzieć w jaki sposób barwi się przetrwalniki bakterii
  • znać podstawowe procesy metaboliczne bakterii - zagadnienia teoretyczne
  • umieć zaproponować skład hipotetycznej pożywki oraz warunki hodowli dla bakterii fotosyntetyzujących, sinic, bakterii litotroficznych oraz chemorganotroficznych
  • umieć wymienić podstawowe techniki stosowane w diagnostyce bakterii i zasadę ich działania
  • znać schemat postępowania w przypadku diagnozowania bakterii z rodziny Enterobacteriaceae na podstawie ich właściwości biochemicznych
  • znać podłoża szeregu biochemicznego przeznaczonego do identyfikacji bakterii z rodziny Enterobacteriaceae
  • móc scharakteryzować bakterie należące do rodziny Enterobacteriaceae
  • móc scharakteryzować rodzaj Streptococcus
  • umieć wymienić rodzaje hemolizy wytwarzanej przez paciorkowce na podłożu z krwią
  • znać hemolizyny wydzielane przez paciorkowce oraz ich rolę w patogenezie

  • Po ćwiczeniu 5 powinniście:

  • umieć przeprowadzić test aglutynacji
  • wiedzieć w jaki sposób określa się serotyp danego szczepu bakteryjnego
  • znać różnicę pomiędzy zjawiskiem aglutynacji a precypitacji
  • umieć wyróżnić antygeny bakteryjne i znać lokalizację w komórce bakterii: antygenu O, antygenu K oraz antygenu rzęskowego H
  • umieć wyjaśnić zmienność antygenową bakterii i wirusów - znać jej podstawy molekularne (na przykładzie bakterii Salmonella i wirusa grypy)
  • znać pojęcie: przesunięcie fazowe, dryf antygenowy
  • rozumieć zasadę działania testów wykorzystujących reakcję antygen - przeciwciało: test immunofluorescencji pośredniej i bezpośredniej, test aglutynacji, test precypitacji, test radioimmunologiczny, testu immunoenzymatyczny
  • znać ogólny mechanizm aktywacji układu białek dopełniacza
  • móc zdefiniować pojęcia: antygen, immunogen, hapten, epitop, determinanta antygenowa, serotyp, przeciwciała monoklonalne
  • znać budowę immunoglobulin (łańcuchy lekkie i ciężkie, fragment Fab, F(ab)2, Fc)
  • umieć scharakteryzować klasy przeciwciał
  • wiedzieć w jaki sposób diagnozuje się kiłę
  • umieć scharakteryzować szczepionkę podjednostkową bądź acelularną
  • umieć zróżnicować szczepionki zawierające czynniki zakaźne atenuowane lub inaktywowane i podać przykłady takich szczepionek
  • znać obowiązkowe w Polsce szczepienia przeciw chorobom bakteryjnym i zakaźnym

  • Po ćwiczeniu 6 powinniście:

  • wiedzieć, w jaki sposób można oznaczyć wrażliwość bakterii na dany antybiotyk
  • wiedzieć, w jaki sposób wykonuje się antybiogram
  • umieć wyróżnić antybiotyki działające cytostatycznie i bakteriobójczo
  • móc wymienić kilka przykładów antybiotyków o szerokim bądź wąskim spektrum działania
  • znać mechanizm działania antybiotyków należących do tetracyklin
  • znać mechanizm działania antybiotyków beta-laktamowych
  • znać mechanizm działania antybiotyków należących do aminoglikozydów
  • znać mechanizm działania antybiotyków makrolidowych
  • znać mechanizm działania antybiotyków polienowych
  • znać mechanizm działania sulfonamidów
  • znać mechanizmy bakteryjnej odporności na antybiotyki - jej podstawy molekularne
  • umieć zdefiniować pojęcia i wyjaśnić skróty: MIC, MBC, antybiotyk, chemoterapeutyk
  • wiedzieć jak oznaczyć wrażliwość bądź oporność danego szczepu bakterii opisując jego fenotyp oraz jego genotyp
  • umieć podać kilka przykładów plazmidów niosących geny oporności na ampicylinę i tetracyklinę
  • umieć scharakteryzować bakteriocyny

  • Po ćwiczeniu 8 powinniście:

  • umieć wyznaczyć czas śmierci cieplnej oraz punkt śmierci cieplnej dla danego gatunku bakterii
  • znać mechanizm bakteriobójczego działania promieniowani UV na bakterie
  • znać mechanizm tworzenia się dimerów tymidynowych
  • umieć wyjaśnić mechanizm fotonaprawy DNA
  • umieć opisać odpowiedź komórek na warunki stresowe - regulon SOS
  • znać rolę białka RecA w komórkach bakteryjnych, umieć wymienić właściwości RecA
  • wiedzieć jakie procesy komórkowe będą upośledzone w bakteryjnych mutantach recA-
  • móc wymienić kilka środków dezynfekujących (lizol, etanol, formaldehyd, glutaraldehyd, chloramina, sterinol) i wiedzieć na czym polega ich działanie przeciwbakteryjne
  • znać mechanizm działania wody utlenionej i jodyny
  • znać pojęcia: sterylizacja, pasteryzacja, tyndalizacja, dezynfekcja, aseptyka
  • znać różne sposoby sterylizacji i ich zastosowania
  • rozumieć w jaki sposób zachodzi sterylizacja w autoklawie
  • wiedzieć, w jaki sposób sterylizuje się pożywki zawierające składniki wrażliwe na temperaturę
  • umieć wymienić "naturalne" sposoby konserwacji żywności (kwaszenie, kiszenie, marynowanie, suszenie, wędzenie, solenie, słodzenie) i wyjaśnić na czym polega ich działanie bakteriostatyczne

  • Po ćwiczeniu 9 powinniście:

  • umieć oznaczyć wrażliwość szczepu bakterii na danego faga - tj. wykonać ang. streak-test
  • wiedzieć w jaki sposób oznacza się miano lizatu fagowego
  • wyjaśnić istotę doświadczenia Marthy Chase oraz Hershey'a
  • znać budowę bakteriofagów: M13, lambda i fagów z serii T
  • znać cykl rozwojowy faga M13 i enzymy uczestniczące w procesie replikacji DNA tego wirusa
  • znać cykl rozwojowy faga lambda: umieć opisać najważniejsze elementy regulatorowe związane z drogą lityczną rozwoju wirusa oraz drogą lizogeniczną
  • znać rolę białka CI
  • umieć wyjaśnić na czym polega indukcja termiczna faga lambda cI857
  • wyjaśnić zjawisko konwersji lizogenicznej na przykładzie bakterii Corynebacterium diphteriae, Streptococcus pyogenes, Vibrio cholerae

    Po ćwiczeniu 10 powinniście:

    Po ćwiczeniu 11 powinniście:

    Po ćwiczeniu 12 powinniście:

    Po ćwiczeniu 13 powinniście:

    cdn

    Anna-Karina Kaczorowska