|
|
|
Pomimo, że o Bacillus anthracis mówi się głośno od całkiem niedawna, bakteria wywołująca wąglik znana jest bakteriologom od ponad 100 lat. Pracowali nad nią w pod koniec XIX i na początku XX wieku trzej słynni mikrobiolodzy: Robert Koch, Louis Paster i Ilja Miecznikow (Nagrody Nobla, historia mikrobiologii).
Po raz pierwszy tlenową laseczkę Bacillus anthracis wyizolował w 1876 roku pracujący w Wolsztynie (teren ówczesnego zaboru pruskiego) Robert Koch. Uczony ten wyhodował B. anthracis w postaci czystej kultury, wykazał, że bakteria ta tworzy przetrwalniki i udowodnił, że wstrzyknięcie bakterii zdrowym zwierzątom jest tożsame z zarażeniem ich wąglikiem. Właśnie na podstawie prac nad wąglikem Koch sformułował swoje postulaty - kryteria, jakie drobnoustrój musi spełnić, by można było niezbicie udowodnić, że rzeczywiście wywołuje on określoną chorobę zakaźną (z pewnymi ograniczeniami te postulaty stosujemy do dziś).
Kilka lat później, w 1881 roku, Louis Pasteur zastosował czynne szczepienie owiec i bydła szczepem B. anthracis, który po kilkunastomiesięcznej hodowli w podwyższonej temperaturze 42-52oC utracił swoje właściwości wirulentne (atenuacja). Zaszczepione owce, w przeciwieństwie do zwierząt kontrolnych, które nie były poddane szczepieniu, uzyskały całkowitą odporność na zakażenie śmiertelną dawką wirulentnych bakterii wąglika.
Ilja Miecznikow studiował procesy związane z odpowiedzią immunologiczną typu komórkowego. Badając proces fagocytozy wirulentnych i atenuowanych szczepów B. anthracis, stwierdził, że są one fagocytowane w różnym stopniu. Przyczyną było wytwarzanie przez szczepy wirulentne otoczki.
Bacillus anthracis należy do nieruchliwych laseczek. Komórki są stosunkowo duże i mają kwadratowe końce.
Jest to bakteria Gram-dodatnia (barwienie metodą Grama). W preparatach mikroskopowych uzyskanych z tkanek lub krwi bakterie zwykle występują pojedynczo lub w parach,
natomiast bakterie hodowane w pożywce obserwuje się zwykle w postaci długich łańcuszków komórek.
Bacillus anthracis barwiony metodą Grama.
Zdjęcie autorstwa Dr. James Feeley pochodzi z kolekcji CDC.
Jak wszystkie bakterie należące do rodzaju Bacillus, Bacillus anthracis wytwarza przetrwalniki (endospory, proces tworzenia przetrwalników określa się terminem sporulacja). Są one niezwykle oporne na niesprzyjające warunki środowiska i mogą przetrwać w glebie nawet kilkadziesiąt lat. Są jednak niszczone podczas standardowej sterylizacji w autoklawie. Bakterie B. anthracis wytwarzają przetrwalniki wtedy, gdy znajdą poza organizmem gospodarza się np. w glebie lub w hodowli in vitro, pod koniec wykładniczej fazy wzrostu (zwykle po około 48 h hodowli). Sporulacja może zachodzić także w martwych tkankach, ale nigdy w żywym organizmie.
Endospory zlokalizowane są po środku komórki (porównaj przetrwalniki wytwarzane przez laseczki Clostridium, zauważ, że komórki nie są rozdęte). Przetrwalniki bakterii możecie obserwować pod mikroskopem na naszych ćwiczeniach z mikrobiologii (metoda Dornera), oczywiście nie są to przetrwalniki Bacillus anthracis !!!)
Strona 1 | Strona 2 | Strona 3 | Strona 4 | Szukaj
Wyślij ten adres znajomemu